Nam nghệ sĩ nổi tiếng làng hài phía Bắc
NSND Quốc Anh sinh năm 1962 tại Vĩnh Lộc, Thanh Hóa, từ nhỏ đã có niềm đam mê với nghệ thuật truyền thống, đặc biệt là chèo. Năm 16 tuổi, ông rời quê lên Hà Nội theo học tại Trường Nghệ thuật Việt Nam (nay là Đại học Sân khấu & Điện ảnh).
NSND Quốc Anh
Những ngày đầu nhập học cũng là quãng thời gian khó khăn của Quốc Anh. Không người thân thích, chẳng có tiền bạc, ông phải sống tằn tiện, từng đi diễn miễn phí chỉ để được đứng trên sân khấu. Có những đêm đói, ngủ vạ vật tại nhà hát nhưng Quốc Anh vẫn không bỏ cuộc. Tình yêu với nghệ thuật đã trở thành động lực để ông theo đuổi nghề kiên trì.
Sau khi ra trường, ông công tác tại Nhà hát Chèo Việt Nam rồi chuyển về Nhà hát Chèo Hà Nội. Dần dần, ông khẳng định vị trí với những vai diễn ấn tượng tại các hội diễn chèo chuyên nghiệp. Quốc Anh là một trong số ít nghệ sĩ chèo giành được nhiều huy chương Vàng nhất từ những năm 1990.
NSND Quốc Anh trên sân khấu.
NSND Quốc Anh trải qua nhiều thăng trầm trong sự nghiệp, phải đến năm 40 tuổi, anh mới nổi tiếng, mới được khán giả nhớ mặt nhớ tên. "Từ năm 20 đến 25 tuổi tôi rất long đong, lận đận, mãi đến khi 40 tuổi tôi mới bắt đầu nổi tiếng và được khán giả biết đến ", nam nghệ sĩ từng kể với báo chí.
Thời hoàng kim, Quốc Anh rất đắt show ở các tỉnh thành. Có những thời điểm, anh đi diễn tận 20 ngày trong một tháng, có những suất tới 2,3 giờ sáng mới kết thúc.
NSND Quốc Anh nổi tiếng với những vai hề chèo.
Nhắc tới NSND Quốc Anh, khán giả thường nhớ tới vai Lý lác trong phim "Râu quặp" cùng nhiều tiểu phẩm hài ngắn với lối diễn duyên dáng, dí dỏm. Từ sân khấu chèo sang hài kịch, NSND Quốc Anh cùng nghệ sĩ Xuân Hinh tạo nên bộ đôi nổi tiếng của làng hài miền Bắc.
NSND Quốc Anh cũng xuất sắc khi diễn chính kịch.
Không chỉ có duyên với các vai hài dân gian, NSND Quốc Anh còn để lại dấu ấn sâu đậm qua vai Nguyễn Trãi trong vở Nguyễn Trãi ở Đông Quan - một vai chính kịch mà ông đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, chuẩn bị. Với lối diễn tự nhiên, vai diễn mang về cho Quốc Anh huy chương Vàng và được đánh giá là một trong những màn hóa thân xuất sắc nhất của sân khấu chính kịch Việt Nam thời điểm đó.
Bên cạnh vai trò diễn viên, NSND Quốc Anh còn từng giữ chức Phó Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội. Năm 2018 khi NSND Thúy Mùi nghỉ hưu, NSND Quốc Anh được UBND thành phố Hà Nội bổ nhiệm quyền Giám đốc Nhà hát và chính thức về hưu vào tháng 8/2022.
Tuy đã chính thức nghỉ hưu, nhưng NSND Quốc Anh thi thoảng vẫn đi biểu diễn ở các chương trình văn hóa nghệ thuật, cả chèo lẫn hài kịch. Có những show không cát-xê, ông vẫn góp mặt, chỉ cần ban tổ chức hỗ trợ phương tiện di chuyển.
Lân đận đường tình duyên
Cuộc sống riêng của NSND Quốc Anh khá lặng lẽ. Ông từng trải qua hai cuộc hôn nhân, đều không có con chung. Trùng hợp là vợ nam nghệ sĩ đều từng kết hôn, có con riêng nhưng ông vẫn yêu say đắm, vượt qua mọi sự ngăn cản của gia đình để gắn bó, yêu thương.
NSND Quốc Anh làm giám khảo cuộc thi "Hài hát tình ca".
Người vợ đầu tiên là NSND Minh Thu nổi tiếng của làng chèo. Hôn nhân kéo dài gần 20 năm trước khi kết thúc trong êm thấm. Ông nhận phần lỗi về mình, không trách móc ai. Sau ly hôn, Quốc Anh sống một mình, vừa học thêm đạo diễn, vừa tập trung làm nghề. Cũng nhờ quãng thời gian cô đơn đó, anh thấy mình trưởng thành và mạnh mẽ hơn.
Ba năm sau, NSND Quốc Anh gặp người bạn đời thứ 2 ở một quán ăn. Có một điều kỳ lạ, giống như là định mệnh của nam nghệ sĩ, người con gái này cũng tên Thu và cũng đã trải qua tan vỡ hôn nhân, có 2 con riêng.
Họ đến với nhau bằng sự sẻ chia và đồng cảm. NSND Quốc Anh thương yêu con riêng của vợ như con ruột, chăm sóc và dạy dỗ bằng cả tấm lòng. Dù không có con, Quốc Anh vẫn tìm thấy hạnh phúc trong mái ấm nhỏ ấy.
Trong cuộc đời NSND Quốc Anh, điều khiến ông từng đau khổ, dằn vật nhất đó chính là việc không thể có con. Dù trải qua hai cuộc hôn nhân nhưng anh không thể có đứa con mang dòng máu mình. Theo nam nghệ sĩ từng chia sẻ, hồi nhỏ ông bị hạch và phải mổ, di chứng để lại là việc ông không có khả năng sinh con.
"Người ta nói, tuổi già niềm vui lớn nhất là sum vầy bên con cháu nhưng hoàn cảnh tôi hơi éo le một chút là không thể có con. Trước kia, khi 30, 40 tuổi, tôi suy nghĩ, nặng lòng và cũng trách móc bản thân nhiều lắm.
Nhưng đến tuổi này rồi, với tôi, ở đâu cũng là gia đình, kể cả con riêng trước nay tôi vẫn đối xử như con đẻ. Quan trọng là chúng tôi đùm bọc, chia sẻ và yêu thương nhau mà sống. Tôi được như ngày hôm nay là do có vợ hy sinh, san sẻ", nam nghệ sĩ nói.
Ở tuổi ngoài 60, nam NSND sống bình yên, thanh thản dù không con cái.
Hiện ở tuổi 63, ông sống nhẹ nhàng, an nhiên. Ông sống với vợ trong căn hộ rộng hơn 100m2, cuộc sống khá dư dả, có tiền gửi tiết kiệm phòng bệnh tật nhưng NSND Quốc Anh sống rất giản dị. Vợ của ông không làm nghệ thuật nhưng rất hiểu và thông cảm với chồng. Ông nói mình luôn trân trọng và yêu thương người phụ nữ bên cạnh mình. Ông chỉ thích ăn đậu phụ luộc và rau xanh. Quốc Anh tránh xa thị phi, không quan tâm dư luận, cũng chẳng mưu cầu vật chất cao sang.
Điều khiến đồng nghiệp và khán giả kính trọng ông không chỉ là tài năng mà còn là thái độ với nghề. Ông từng nói: "Tôi không bao giờ đòi hỏi cát-sê, kể cả lúc ở đỉnh cao. Làm nghề mà chỉ chăm chăm đòi tiền thì không còn thiêng nữa". Câu nói ấy như đúc kết cả cuộc đời làm nghề của NSND Quốc Anh.
Tùng Lâm (t/h)
