Vì sao tỷ giá liên tục tăng?

Tính từ đầu tháng 8/2025 đến nay, VND mất giá thêm khoảng 0,5 - 1% so với USD, nâng mức giảm từ đầu năm lên 3,8% trên thị trường ngân hàng và 3,4% trên thị trường tự do.

VND tiếp tục xu hướng giảm so với USD bất chấp việc đồng bạc xanh suy yếu trên thị trường quốc tế trong tháng 8. Theo đó, DXY – thước đo sức mạnh của đồng USD so với các đồng tiền chủ chốt – đã giảm 1,9% so với mức ghi nhận cuối tháng 7.

Trước đó, VND đã mất giá hơn 3% so với USD trong 7 tháng đầu năm dù DXY giảm gần 8%. Điều nay khiến VND lao dốc mạnh 10 – 15% so với nhiều đồng tiền lớn như Euro, Bảng Anh, yên Nhật.

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định chênh lệch lãi suất VND-USD và biến động chỉ số sức mạnh USD (DXY) không phải là yếu tố gây áp lực lên tỷ giá trong giai đoạn hiện nay. Nhu cầu USD trong nước tăng có nguyên nhân đến từ nhu cầu thực nhưng cũng có thể đến từ tình trạng găm giữ USD trong bối cảnh NHNN đang thực hiện nới lỏng chính sách tiền tệ.

Chứng khoán MB (MBS) cũng cho rằng, tỷ giá USD/VND tăng, dù đồng bạc xanh giảm mạnh trên thị trường quốc tế, phần lớn do các yếu tố nội tại trong nước. Đầu tiên, tỷ giá chịu áp lực một phần do Kho bạc Nhà nước tiếp tục chào mua USD từ các ngân hàng thương mại, làm hạn chế nguồn cung ngoại tệ. Bên cạnh đó, nhu cầu ngoại tệ từ doanh nghiệp tăng trong bối cảnh thương mại toàn cầu bất ổn. Ngoài ra, việc lãi suất VND liên ngân hàng giảm sâu đã khiến chênh lệch lãi suất VND – USD đảo chiều âm mạnh, gây thêm áp lực lên tỷ giá.

Theo Chứng khoán Vietcombank (VCBS), diễn biến mất giá của VND từ đầu năm tới nay chủ yếu do 3 nguyên nhân. Thứ nhất, chính sách tiền tệ nới lỏng cũng như môi trường mặt bằng lãi suất thấp, nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng của Chính phủ. Thứ hai, rủi ro về vấn đề thuế quan vẫn còn hiện hữu làm gia tăng nhu cầu dự trữ ngoại tệ. Sau cuộc đàm phán, Mỹ đã áp thuế 20% cho hàng hóa Việt Nam, đây là mức khả quan so với 46% được công bố trước đó. Tuy nhiên, thị trường vẫn lo ngại rủi ro tiềm ẩn từ mức thuế 40% đối với hàng trung chuyển, và hiện nay vẫn chưa có định nghĩa cụ thể. Thứ ba, giá vàng tăng mạnh, cũng kéo theo áp lực gián tiếp lên tỷ giá. Các đồng tiền nước ngoài khác mạnh lên kéo theo tâm lý nắm giữ các ngoại tệ.

Lý giải về việc VND rớt giá so với USD mặc dù DXY giảm, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ VND cho biết, để duy trì sức mạnh đồng tiền thì đồng tiền đó phải có sức hấp dẫn. Sức hấp dẫn một phần được thông qua lãi suất. Tuy nhiên thời gian qua, NHNN đã thực hiện các chính sách điều hành nhằm duy trì mặt bằng lãi suất thấp, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Do đó, để có lãi suất thấp thì phải có sự đánh đổi nhất định, trong đó có tỷ giá. Việc mặt bằng lãi suất VND thấp trên thị trường liên ngân hàng đã dẫn tới chênh lệch lãi suất âm đồng VND và USD, khiến USD hấp dẫn hơn, dẫn tới cân đối cung cầu ngoại tệ biến động, hành vi chuyển đổi sang đồng tiền lãi suất cao hơn. Bên cạnh đó là ảnh hưởng của dòng tiền trên thị trường khi có sự rời đi của dòng vốn đầu tư nước ngoài, chẳng hạn như hoạt động của khối ngoại trên thị trường chứng khoán.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 trực tuyến với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức ngày 7/8 do Thủ tướng chủ trì, bà Nguyễn Thị Hồng, Thống đốc NHNN đã thẳng thắn chỉ ra những áp lực và thách thức từ cả bên ngoài lẫn trong nước đang tác động tới điều hành chính sách tiền tệ trong năm 2025.

Theo bà Hồng, trên bình diện quốc tế, các tổ chức tài chính lớn liên tục cảnh báo về triển vọng tăng trưởng toàn cầu suy yếu. Mặc dù lạm phát toàn cầu đã hạ nhiệt phần nào, song nguy cơ tăng trở lại vẫn hiện hữu, nhất là khi chính sách thuế quan của Mỹ có những thay đổi nhanh chóng. Kinh tế và thương mại toàn cầu suy giảm rõ rệt, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu – một trong những động lực chính của tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

Song song đó, thị trường tài chính – tiền tệ quốc tế diễn biến khó lường, lãi suất USD tăng cùng với các chính sách thuế đối ứng của Mỹ khiến áp lực lên điều hành chính sách tiền tệ ngày càng lớn. Đây là những yếu tố không chỉ gây tác động về mặt tâm lý mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến nền tảng kinh tế.

Dù tình hình quốc tế khiến tỷ giá chịu sức ép, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giảm khoảng 0,4%/năm so với cuối năm 2024, cho thấy những nỗ lực điều hành linh hoạt, hỗ trợ giảm chi phí tài chính cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, tỷ giá đang chịu áp lực khá lớn, do tác động kép từ yếu tố kinh tế và tâm lý thị trường. Trong bối cảnh đó, Thống đốc cho biết nếu áp lực tiếp tục tăng mạnh, Ngân hàng Nhà nước sẽ cân nhắc không tiếp tục giảm lãi suất để tránh ảnh hưởng đến ổn định tỷ giá – từ đó gây bất ổn vĩ mô.

"Chúng tôi sẽ theo dõi sát diễn biến, tùy từng giai đoạn mà đặt ưu tiên phù hợp, hướng tới mục tiêu chung là ổn định vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách bền vững", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định.