Ghi nhận trên các tuyến đường sầm uất như Cách Mạng Tháng Tám, Đồng Khởi, Lý Tự Trọng, Hai Bà Trưng, Nguyễn Trãi, Nguyễn Đình Chiểu, 3 Tháng 2…, không khó để bắt gặp những căn nhà phố đóng kín cửa, biển “cho thuê” treo suốt nhiều tháng. Nhiều mặt bằng bỏ trống lâu ngày xuống cấp, gây mất mỹ quan đô thị. Theo giới môi giới, giá chào thuê tại khu vực trung tâm hiện vẫn dao động từ 100-300 triệu đồng mỗi tháng, tùy diện tích và vị trí, song lượng khách quan tâm rất hạn chế.
Tuyến đường Nguyễn Trãi - nơi từng được mệnh danh là “kinh đô thời trang” TPHCM - nay trở nên trầm lắng hiếm thấy. Ông Tấn Hùng - chủ một cửa hàng thời trang, cho biết đoạn đường từng tấp nập khách mua sắm nay chỉ còn vài cửa hàng cầm cự hoạt động, nhiều mặt bằng đã bỏ trống hơn hai năm. Theo ông Hùng, giá thuê từ 50 triệu đồng mỗi tháng trở lên, cộng thêm chi phí nhân sự, thuế, điện nước khiến việc duy trì cửa hàng ngày càng khó. Trong khi đó, sức mua giảm mạnh, bán online lại rẻ hơn rất nhiều.
Không chỉ lĩnh vực thời trang, các ngành F&B cũng chịu tác động nặng nề. Một thương hiệu ẩm thực lớn tại góc Lê Thánh Tôn - Thái Văn Lung đã ngưng hoạt động từ giữa năm 2025 đến nay vẫn chưa tìm được khách thuê mới. Anh Xuân Huy, chủ một nhà hàng Thái trên đường Điện Biên Phủ, buộc phải trả mặt bằng do không thể tiếp tục “gồng lỗ” khi doanh thu sụt giảm trong lúc chi phí thuê và nguyên liệu tăng cao. Anh chuyển sang địa điểm nhỏ hơn, nằm trong khu chợ, với giá thuê chỉ bằng một nửa.
Một số chuyên gia cho rằng, hiện tượng trả mặt bằng phản ánh rõ sự lệch pha giữa giá thuê và sức chịu đựng tài chính của doanh nghiệp. Giá thuê vẫn bị neo ở mức cao trong khi dòng tiền kinh doanh suy giảm, hành vi tiêu dùng đã dịch chuyển mạnh sang mua sắm trực tuyến và trung tâm thương mại tích hợp. Thị trường đang bước vào giai đoạn thanh lọc những mô hình kinh doanh kém hiệu quả và những mức giá thuê không còn phù hợp với bối cảnh mới.
Thực tế cho thấy, ngay cả khi chủ nhà chấp nhận giảm giá 10-20%, việc tìm khách thuê vẫn rất khó khăn. Nhiều doanh nghiệp lựa chọn trả mặt bằng nhà phố để chuyển sang kinh doanh online hoặc thuê địa điểm trong hẻm với chi phí thấp hơn, dành nguồn lực cho marketing trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử. Báo cáo của Metric cho biết doanh số giao dịch bán lẻ trực tuyến trong 9 tháng đầu năm đạt hơn 305.000 tỷ đồng, tăng trên 34% so với cùng kỳ, cho thấy xu hướng tiêu dùng online ngày càng áp đảo.
Theo ông Nguyễn Chí Thanh - Phó Chủ tịch thường trực Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, các ngành như thời trang, phụ kiện, cà phê đang “tháo chạy” khỏi mặt bằng nhà phố. Theo vị chuyên gia này, vị trí đắc địa không còn là yếu tố quyết định. Doanh nghiệp ưu tiên chi phí hợp lý, khả năng vận hành linh hoạt và hiệu quả thực tế.
Các chuyên gia cho rằng để hạn chế tình trạng mặt bằng bỏ trống kéo dài, chủ nhà cần điều chỉnh kỳ vọng giá thuê, áp dụng hợp đồng linh hoạt và chia sẻ rủi ro với người thuê. Về phía doanh nghiệp, việc kết hợp giữa kinh doanh truyền thống và trực tuyến được xem là hướng đi tất yếu. Làn sóng trả mặt bằng tại TPHCM vì thế không chỉ là biểu hiện của khó khăn ngắn hạn, mà còn là dấu hiệu của một cuộc tái cấu trúc sâu rộng trong thị trường bán lẻ đô thị.
