Người dân làm thủ tục thẻ Ngân hàng tại lễ hội Không tiền mặt 2025 - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Từ góc độ chính sách đến thực tiễn doanh nghiệp và hành vi người tiêu dùng, cơ quan quản lý đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để vừa phát triển hạ tầng thanh toán số vừa bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường giao dịch mới.
Đây là những thông điệp nổi bật từ hội thảo "Bảo vệ tài khoản khách hàng trong thời đại kinh tế sốThanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số
Không chỉ người tiêu dùng thay đổi thói quen chi tiêu mà theo ông Nguyễn Nam Bình - chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực 2 TP.HCM, các hộ kinh doanh cũng đang bắt kịp xu hướng không tiền mặt.
Từ ngày 1-6, theo nghị định 70 của Chính phủ, các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm thuộc sáu nhóm ngành nghề quy định sẽ phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.
"Việc triển khai hóa đơn điện tử qua máy tính tiền tại TP.HCM đang nhận được sự ủng hộ tích cực từ người dân và doanh nghiệp", ông nói.
Điều này không chỉ góp phần minh bạch hóa hoạt động kinh doanh mà còn giúp hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ, quản lý doanh thu dễ hơn, đồng thời mở rộng tệp khách hàng và tích hợp với hệ sinh thái thanh toán không tiền mặt.
Ông Bình nhận định đây là một bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số toàn diện của nền kinh tế, gắn kết chặt chẽ giữa quản lý thuế, tiêu dùng và thanh toán hiện đại.
Nguồn: kết quả khảo sát của Cốc Cốc - Đồ họa: TUẤN ANH
Thúc đẩy thanh toán không tiền mặt toàn diện
Chứng kiến sự phát triển của thanh toán không dùng tiền mặt, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng nhắc lại từ những năm đầu khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng còn đi từng gian hàng của tiểu thương để dán mã QR, đến ngày hôm nay khi thanh toán QR nói riêng và thanh toán không tiền mặt nói chung đã phát triển rất mạnh mẽ.
Hiện nay 87% số người trưởng thành tại Việt Nam đã có tài khoản ngân hàng. Tại TP.HCM, tỉ lệ này còn cao hơn. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng hiện xử lý bình quân 820.000 tỉ đồng mỗi ngày, trong khi hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý 26 triệu giao dịch mỗi ngày.
Hạ tầng thông tin tín dụng quốc gia nâng cấp để gia tăng khả năng xử lý, cập nhật dữ liệu tự động, đồng thời mở rộng thu thập và cập nhật dữ liệu trong và ngoài ngành với tỉ lệ cập nhật số liệu thành công từ tổ chức tín dụng đạt mức cao trên 98%.
"Thanh toán không dùng tiền mặt đang đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế số, góp phần nâng cao minh bạch, thúc đẩy thương mại điện tử và dịch vụ công, dưới sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an cùng các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp", ông Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh.
Thương mại điện tử muốn bứt phá phải giảm phụ thuộc tiền mặt
Bà Lê Hoàng Oanh - cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) - cho rằng thanh toán số là yếu tố cốt lõi thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử và kinh tế số. Thế nhưng hiện nay tới 77,5% người tiêu dùng vẫn lựa chọn thanh toán tiền mặt khi nhận hàng (COD), chủ yếu do thói quen, lo ngại lừa đảo công nghệ cao, hàng kém chất lượng và hạ tầng số chưa đồng bộ, đặc biệt tại khu vực nông thôn.
Để khắc phục tình trạng này, Bộ Công Thương đã ban hành kế hoạch phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, đặt mục tiêu đến năm 2030, 80% giao dịch thương mại điện tử sẽ thanh toán không dùng tiền mặt.
Một số giải pháp trọng tâm được đề xuất gồm hoàn thiện khung pháp lý, phát triển hạ tầng công nghệ lõi, đảm bảo an toàn - bảo mật, tích hợp hạ tầng thanh toán số, hỗ trợ tiểu thương chợ truyền thống và triển khai tiện ích thanh toán trên thiết bị di động.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho rằng cần có chương trình thúc đẩy thanh toán không tiền mặt phù hợp với đặc điểm từng địa phương, đi kèm các gói ưu đãi, đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật dành cho doanh nghiệp nhỏ, tiểu thương và chợ truyền thống.
"Với sự vào cuộc của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên dẫn đầu về kinh tế số trong khu vực", bà Thắng tin tưởng.
Thanh toán không tiền mặt - Động lực tăng trưởng kinh tế số
