Tỉnh Đắk Lắk hiện dẫn đầu cả nước về diện tích trồng sầu riêng, với gần 41.000 ha, sản lượng năm 2025 ước đạt khoảng 392.000 tấn, tăng hơn 30.000 tấn so với năm trước.
Thời tiết bất lợi những ngày qua khiến sầu riêng đang bước vào vụ thu hoạch tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh bị sụt giảm sản lượng.
Không chỉ giảm sản lượng, nhiều vườn sầu riêng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk năm nay còn đối mặt với tình trạng sầu bị “sượng nước” khiến giá lao dốc.
Theo nhà vườn, sầu riêng bị sượng nước, hay còn gọi là sượng cơm, là hiện tượng phần cơm sầu riêng không đạt độ chín mềm, dẻo, và thơm như bình thường mà thay vào đó, nó trở nên cứng, nhão, khô, hoặc mất màu, thậm chí có thể bị cháy. Tình trạng này làm giảm chất lượng và giá trị kinh tế của sầu riêng.
Chị Hồ Thị Kim Nhung (SN 1975, trú tại xã Ea Knuêc, tỉnh Đắk Lắk) cho hay, gia đình chị có 150 cây sầu riêng trồng xen canh trên diện tích 1ha, năm 2024 sản lượng đạt hơn 30 tấn. Tuy nhiên, năm nay thời tiết mưa kéo dài nên sản lượng sầu riêng giảm mạnh, chỉ được khoảng hơn 10 tấn trái.
Chị Đặng Thị Thanh Thủy (trú tại xã Ea Tul) cũng trong tình trạng bất an khi gia đình có gần 200 cây sầu riêng, trong đó 40 cây đã cho thu hoạch sản lượng đạt khoảng 3 tấn. Tuy nhiên sầu riêng nhà chị Thủy bị lỗi “sượng nước” nên thương lái chỉ mua với giá 40.000 đồng/kg.
Theo ghi nhận, giá sầu riêng Ri6 tại vườn hiện chỉ từ 15.000–30.000 đồng/kg, trong khi năm ngoái từ 38.000–42.000 đồng/kg. Sầu riêng Musang King từ 17.000–35.000 đồng/kg (năm trước 70.000–85.000 đồng/kg). Sầu Dona dao động 35.000–65.000 đồng/kg tùy vườn, trong khi năm ngoái có nơi bán tại vườn tới 85.000 đồng/kg.
Đáng nói, nhiều vườn sầu riêng sắp đến ngày thu hoạch nhưng thương lái vẫn chưa chốt giá, đặt cọc. Thậm chí, có nhiều vườn dù đã được thương lái đặt cọc nhưng sau đó rút lui vì cho rằng tỉ lệ sượng cơm quá cao.
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu, đặc biệt là Trung Quốc, ngày càng siết chặt yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng, thương lái buộc phải thận trọng trong việc kiểm tra chất lượng cơm của từng vườn sầu riêng.
Thương lái thường đợi đến gần ngày thu hoạch mới kiểm tra vườn, nếu đạt yêu cầu mới chốt giá và thu mua, chứ không đặt cọc trước hàng tháng như những năm trước.
Chị Huỳnh Thị Thảo (xã Ea Ning) kể, tuần trước mua gần 2 tạ sầu riêng Ri6 giá 28.000 đồng/kg ở Cư M’gar, nhưng khi cắt ra mới phát hiện nhiều quả bị “chết cơm” (cơm chai cứng), buộc phải bán đổ với giá 5.000 đồng/kg. Vì vậy, sau đó, chị rất thận trọng trong việc chốt giá các vườn để cắt.
Tại Krông Pắk – nơi được xem là “thủ phủ” sầu riêng của Đắk Lắk, các vựa thu mua hàng dạt, lỗi, kem, tách múi tấp nập ngay từ sáng sớm. Trong khi đó, các vựa thu mua xuất khẩu hoạt động cầm chừng, chờ hàng chất lượng cao.
Theo các doanh nghiệp thu mua sầu riêng xuất khẩu tại Krông Pắk, khoảng 10 ngày nữa các vườn trên địa bàn mới vào vụ chính. Hiện nay, các kho chỉ nhập sầu riêng từ Đắk Nông, Bình Phước, Gia Lai, nhưng chỉ khoảng 30% đạt chất lượng xuất khẩu, còn lại là hàng dạt, sượng cơm. Đó cũng là lý do khiến nhiều vựa thu mua hàng dạt, bóc muối, hàng kem mọc lên rất nhiều.
Ông Nguyễn Văn Tâm, chủ cơ sở thu mua sầu riêng hàng lỗi – bóc múi – hàng kem tại xã Ea Knuếc cho biết, sầu riêng Ri6 giá hàng kem được anh thu mua với giá 8.000–14.000 đồng/kg tùy màu cơm; hàng dạt hoặc hàng lỗi (tức sượng nước) có giá 18.000–24.000 đồng/kg. Riêng loại sầu riêng không lên màu cơm thì anh từ chối thu mua vì “không biết bán cho ai”.
