"Người đàn bà có giọng hát chiến thắng thời gian"
NSND Thanh Hoa tên thật là Nguyễn Thị Thanh, sinh năm 1950 ở Hà Nội. Bố bà là nghệ sĩ tại trường Thiếu sinh quân, còn mẹ là người lái đò ở chùa Hương.
NSND Thanh Hoa ngày trẻ.
Thanh Hoa bén duyên với ca hát từ năm 9 tuổi khi đoạt giải nhất cuộc thi Tiếng hát Họa mi của thị xã Hà Đông. Sau khi tốt nghiệp trung cấp trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia) năm 1970, NSND Thanh Hoa trở thành ca sĩ của Đài phát thanh Giải phóng.
Với giọng nói trầm ấm, NSND Thanh Hoa kể lại hành trình gần 60 năm gắn bó với Đài Tiếng nói Việt Nam. Trong suốt chặng đường, bà đã thu âm gần 1.000 ca khúc, trong đó có hơn 400 bài đơn ca được phát sóng đều đặn hàng tuần. Chỉ riêng 34 năm công tác chính thức, bà đã có trung bình 1 bài hát mới mỗi tuần. Đây là con số mơ ước với bất kỳ nghệ sĩ nào. Nhưng điều khiến NSND Thanh Hoa tự hào không phải là số lượng mà là những nơi bà đã đặt chân đến để hát.
NSND Thanh Hoa còn được mệnh danh là "Người đàn bà hát".
"Từ bộ đội, công an, giáo viên, nông dân, thợ hàn, thợ mỏ, y bác sĩ... dường như ngành nghề nào tôi cũng từng hát cho họ nghe", NSND Thanh Hoa tâm sự.
Những chuyến đi dọc Trường Sơn, những buổi biểu diễn giữa rừng, trên hải đảo, vùng sâu vùng xa là trải nghiệm đã hun đúc nên chất "nghệ sĩ chiến sĩ" trong bà.
Bản ghi âm Tàu anh qua núi cũng là kỷ vật mà bà giữ gìn như báu vật. Mỗi lần cất tiếng hát, bao nhiêu kỷ niệm ùa về cả những ngày hạnh phúc, lẫn những nốt trầm riêng tư. Chồng đầu tiên của bà - nhạc sĩ Phan Lạc Hoa là tác giả bài hát ấy.
NSND Thanh Hoa còn được mệnh danh là "Người đàn bà hát" hay "Người đàn bà có giọng hát chiến thắng thời gian". Gần 60 năm cống hiến, bà ghi được những dấu ấn riêng trong sự nghiệp.
Bà từng trải qua khoảng thời gian chống chọi với nhiều bệnh
Ở tuổi 75, NSND Thanh Hoa vẫn gây ấn tượng bởi giọng hát khỏe, hào sảng. Tuy nhiên, bà từng trải qua khoảng thời gian chống chọi với nhiều bệnh. Cách đây vài năm, bà bị đau lưng nặng, không đi lại được, phải ngồi xe lăn một thời gian.
Ở tuổi U80, NSND Thanh Hoa vẫn miệt mài đi diễn.
Thời gian qua, ít ai biết nữ nghệ sĩ cũng từng phải chống chọi với căn bạo bệnh nguy hiểm. Sau phẫu thuật một bên ngực, nữ nghệ sĩ lấy lại tinh thần, dần quay lại với sân khấu.
Nữ nghệ sĩ luôn giữ suy nghĩ tích cực, tin rằng cuộc đời mỗi người đều đã được an bài. Bà tâm niệm sống hết mình, dành thời gian yêu thương mọi người xung quanh.
Sau cuộc hôn nhân đầu tiên nhiều sóng gió, NSND Thanh Hoa kết hôn với nghệ sĩ xiếc Tôn Thất Lợi - kém bà 6 tuổi và sống hạnh phúc suốt 40 năm qua. Ngoài 2 cô con gái riêng với người chồng đầu, Thanh Hoa và nghệ sĩ Tôn Thất Lợi có chung cậu con trai cũng theo nghiệp ca hát giống mẹ.
Hơn 40 năm chung sống, Thanh Hoa đúc kết bí quyết gây dựng hạnh phúc bền chặt là ngoài những phút giây cùng hưởng thụ mọi điều tốt đẹp, hai người cần chấp nhận những tính xấu của nhau. Ví dụ bà nóng tính, không biết nội trợ, bù lại ông thấu cảm, bao dung, thích nấu ăn cho vợ.
Vợ chồng nghệ sĩ Thanh Hoa - Tôn Thất Lợi.
Nghệ sĩ biết ơn bởi ''gia đình chưa bao giờ hoàn thiện như hiện tại, hạnh phúc vì bản thân được yêu chiều hết mực".
NSND Thanh Hoa cho biết, ở tuổi này không còn mong được tung hô, không cần được nhìn nhận là ngôi sao. Bà hát vì trách nhiệm của một người được yêu, được công nhận: "Khi khán giả còn nhớ, còn đón đợi, tôi còn hát". Giọng ca Tàu anh qua núi nhận thấy rằng bản thân không còn hát tốt như ngày trẻ. Thay vào đó, sự xuất hiện của nữ nghệ sĩ trên sân khấu là để tri ân khán giả.
Có những lúc áp lực, cô đơn, bà từng nghĩ đến việc từ giã ánh đèn. Nhưng rồi ngọn lửa nghệ thuật chưa bao giờ tắt: "Nó vẫn cháy trong tôi bằng đam mê, bằng trách nhiệm, bằng tình yêu của khán giả". Dù có lúc sốt 39 độ vì con ốm phải vào viện, bà vẫn lên sân khấu, bởi "đã bán vé rồi, không thể không hát", NSND Thanh Hoa chia sẻ trong chương trình Giai điệu kết nối. Có lần bà vừa hát vừa khóc vì lòng như lửa đốt, thương con nhưng đó là nghề, là yêu thương.
Hiện, nữ nghệ sĩ bận rộn hơn thời son trẻ. Bà đang là Chủ tịch Hội bảo vệ quyền của nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc (APPA), thỉnh thoảng biểu diễn ở một số sự kiện. Hơn nửa thế kỷ làm nghề, Thanh Hoa trân quý tình cảm của khán giả, biết ơn vì đến giờ vẫn được công chúng ủng hộ.
Tùng Lâm (t/h)
