Không dễ trải lòng với người thân, nhiều bạn trẻ chọn tâm sự cùng AI - Ảnh: XUÂN HƯƠNG
Họ xem
Những câu tâm sự như bạn bè của sinh viên với ChatGP
Tuy nhiên một số người lại cho rằng mối quan hệ đó không phải lúc nào cũng mang lại sự chữa lành thật sự.
Sau thời gian dài sử dụng, Hải Vân thừa nhận rằng: "Khi tâm sự xong, mình sẽ suy nghĩ tích cực hơn nhưng nó chỉ là cảm xúc nhất thời vì những nỗi lo vẫn chưa được giải quyết triệt để. Rồi đâu sẽ lại về đấy khi gặp một chuyện tương tự và vòng lặp cảm xúc trên lại tiếp diễn".
Với Hải Vân, ChatGPT là trợ lý đắc lực giúp cô giải tỏa cảm xúc và hỗ trợ học tập. Tuy nhiên riêng Vân đã nhận ra một điều đáng lo: AI có vẻ dễ dàng đồng ý với mọi quan điểm của người dùng khiến cô có cảm giác như bản thân luôn đúng.
"AI có xu hướng thuận theo những ý kiến mình đưa ra. Lâu dần nó đẩy mình vào một vòng tròn tư duy khép kín, chỉ nghe điều mình muốn nghe thay vì đối mặt với sự thật" - Vân chia sẻ điều này dù có bạn khác lại cho rằng AI không phải lúc nào cũng chiều mình.
Tấn Thanh - đầu bếp 30 tuổi ở phường An Lạc, TP.HCM - kể nhiều khi anh muốn thiết kế món ăn mới và "cãi lộn" với ChatGPT.
Thanh cười kể: "Không phải lúc nào bạn AI cũng đồng ý tôi ra thực đơn ngon, bạn ấy chê tôi nấu nướng như thế thì chán như con gián".
Trong khi đó, từng có khoảng thời gian trò chuyện với ChatGPT mỗi ngày, Trúc Hòa (22 tuổi, phường Hiệp Bình, TP.HCM) thẳng thắn chia sẻ: "AI hay đứng về phía mình, dùng lý lẽ để chứng minh mình đúng".
Theo Hòa, việc AI luôn chọn cách cổ vũ người dùng có thể vô tình dẫn đến "tích cực sai", một kiểu khích lệ ảo khiến người trẻ tránh né vấn đề thật. "Nó không biết bối cảnh xung quanh, không thấy được những gì mình đã trải qua nên không thể đưa ra những lời khuyên hữu dụng" - Hòa nói thêm.
Xem AI là "người bạn tâm sự" khi du học xa nhà, Song Vi có khi vui vẻ với AI nhưng cũng từng thất vọng vì hình như "bạn" ấy chưa đủ thông minh để hiểu hết vấn đề. Vi cho rằng việc sử dụng phiên bản trả phí có thể cải thiện trải nghiệm nhưng điều đó cũng phản ánh giới hạn của AI: dù được nâng cấp đến đâu nó vẫn chỉ mô phỏng cảm xúc con người chứ không thật sự thấu cảm.
"Trò chuyện với AI giống như tự nói chuyện với chính mình trong gương, được lắng nghe nhưng không bao giờ được thấu hiểu" - Vi chia sẻ.
Cũng như Hải Vân từng thừa nhận "cảm giác tích cực chỉ là tạm thời". Rõ ràng AI là công cụ mạnh mẽ nhưng không thể thay thế con người. Bởi đằng sau những lời an ủi dịu dàng ấy đôi khi là khoảng trống đồng cảm mà không một dòng mã nào có thể lấp đầy.
Cẩn trọng sự lệ thuộc AI
Theo ThS Phạm Đình Khanh - phụ trách tham vấn tâm lý hướng nghiệp Trường đại học Văn Hiến, việc nhiều bạn trẻ tìm đến ChatGPT xuất phát từ cảm giác được lắng nghe, an toàn và không bị phán xét. AI luôn phản hồi nhanh chóng, dùng nhiều câu động viên, giúp người dùng cảm thấy được quan tâm và dễ dàng chia sẻ cảm xúc, kể cả những điều khó nói.
"Con người cần trải qua những cuộc tranh luận để phát triển kỹ năng giao tiếp" - ông Khanh nói. Trong khi đó cuộc hội thoại với AI chỉ mang tính một chiều, không có phản hồi thực tế như giữa con người với nhau. Nếu lệ thuộc quá mức, người trẻ sẽ thiếu cơ hội rèn luyện kỹ năng giao tiếp, không học được cách xử lý mâu thuẫn hay cảm thông với người khác, dẫn đến khó thích nghi trong các mối quan hệ xã hội thực .
Theo ông Khanh, để thoát khỏi sự phụ thuộc, cần rèn giũa tư duy phản biện, đặt giới hạn thời gian sử dụng AI. Quan trọng nhất là các bạn trẻ cần tăng cường giao tiếp trực tiếp để học hỏi từ những cuộc trò chuyện, tranh luận đời thực, từ đó nâng cao khả năng giao tiếp.
Anh: Nhiều nam sinh tìm đến AI để có... 'bạn gái ảo' tâm sự và trị liệu tâm lý
