Hà Anh Tuấn: "Nếu được, mong khán giả hãy hiểu cho người đứng trên sân khấu. Lúc đó họ không còn sống cuộc đời của họ nữa, họ sống rất nhiều cuộc đời" - Ảnh: Viet Vision
"Đó là sự may mắn của một người nghệ sĩ. Cậu rất trân trọng những phút giây trên sân khấu, đừng bao giờ để mất" - người bác sĩ ấy khuyên anh.
Tuổi Trẻ gặp Hà Anh Tuấn
* Vì ít đi hát nên có cảm giác anh sống rất kín đáo.
- Tôi không sống quá kín đáo đâu, nhưng nếu xuất hiện nhiều, tôi sẽ chán mình trước. Tôi thấy chúng ta đang quá khổ sở với việc được nhìn thấy và được nghe thấy trên mạng xã hội.
"To be heard" đồng nghĩa với "to be hurt", "to be seen" cũng là "to be sin". Chúng ta khổ hạnh vì chuyện đó quá. Tất cả những số liệu, số má, tương tác ấy để làm gì? Tôi không thấy tính con người trong đó. Tôi để dành những cảm xúc con người nhất cho âm nhạc và sân khấu của mình.
Hà Anh Tuấn bên chú chó nhỏ của mình, trong những phút giây không đứng trên sân khấu Ảnh: NVCC
* Anh có thấy nghịch lý khi khán giả là người mình yêu nhất, khao khát được gặp nhất nhưng mình cũng có những áp lực và nỗi sợ?
- Bạn tưởng tượng là năng lượng của mười mấy ngàn người tập trung vào sự xuất hiện của mình trên sân khấu.
Tôi nhớ một lần tôi được hát cùng ca sĩ Khánh Ly ở Hà Nội. Bà nói với khán giả: "Quý vị đừng yêu tôi nhiều như thế, vì yêu nhiều tôi rất mệt".
Ban đầu tôi tưởng là cô khách sáo, nhưng về sau tôi hiểu được cảm giác đó. Được yêu, đó là một trọng trách. Mình phải có trách nhiệm với tình yêu đó.
Nếu được, mong khán giả hãy hiểu cho người đứng trên sân khấu. Lúc đó họ không còn sống cuộc đời của họ nữa, họ sống rất nhiều cuộc đời.
* Anh từng gửi vòng hoa viếng tiễn đưa khi một khán giả trẻ tuổi của anh qua đời, với dòng chữ "Cô gái tôi thương nay hóa theo mây gió". Khi anh nhìn khán giả với tư cách từng con người đơn lẻ, tình yêu ấy gần gũi và đỡ áp lực hơn?
- Khi mình quá mệt mỏi và áp lực với sự nghiệp, mình thường bỏ qua những tình yêu đơn lẻ ấy. Ngày xưa tôi cũng có những thần tượng, mình chỉ có say mê một lòng một dạ, không cần đáp lại.
Còn bây giờ tôi may mắn có được tình yêu của khán giả, tôi dặn mình không được vô ơn, không được bỏ qua. Trong khả năng của mình, tôi luôn cố gắng thể hiện sự trân trọng, biết ơn từng khán giả. Cuộc đời chúng ta trôi qua nhau rất nhanh, đừng để phải nói "giá như".
Tôi không dám nói tôi là người tử tế. Tôi chỉ đang cố gắng để tử tế trong từng chi tiết nhỏ.
Hà Anh TuấnTất cả đều không sai, Hà Anh Tuấn cũng không sai
* Ở Nhật, có những nghệ sĩ tài năng chọn sống lặng lẽ, chỉ xuất hiện khi nào biểu diễn, cống hiến. Tôi cho đó là sự cố gắng tử tế trong cách làm nghề. Cách làm nghề của anh cũng khiến tôi liên tưởng đến họ.
- Khi mình biết mình rất nhỏ bé, mình không nên nói to. Nói to là sự hống hách của trẻ con. Càng lớn, mình càng nên nói nhỏ đi và nói ít đi. Vì nói ít đi mình nghe được nhiều hơn âm thanh xung quanh mình. Và đó là điều mình được hưởng thụ từ chính cuộc đời mình.
"Tôi rất hâm mộ người Nhật. Họ luôn bắt đầu bằng những chi tiết rất nhỏ để nói lên những tâm tình, khát khao, dằn vặt rất to lớn và khủng khiếp ở bên trong" - Ảnh: FBNV
Tôi rất hâm mộ người Nhật. Sau nhiều lần đến Nhật Bản, tôi phát hiện ra trong văn hóa của họ, họ luôn bắt đầu bằng những sinh linh, những chi tiết rất nhỏ để nói lên những tâm tình, khát khao, dằn vặt rất to lớn và khủng khiếp ở bên trong.
Tôi tự hỏi tại sao họ lại nói về những điều rất nhỏ. Đơn giản thôi. Những thứ cơ bản tạo nên cuộc đời và vũ trụ này đều rất nhỏ. Hạt nguyên tử nhỏ nhưng có sức công phá và hủy diệt lớn nếu chúng ta không biết cách sống với nó.
Ngày xưa, khi cầu nguyện trước khi bắt đầu một công việc hay một kỳ thi, tôi luôn cầu nguyện những thứ rất to lớn: cho tôi được dẫn đầu, được đứng nhất. Những năm gần đây, tôi cầu xin những chuyện rất nhỏ.
Trước khi biểu diễn, tôi cầu xin âm nhạc của mình thật thà, làm sao để khán giả thấy người ta trong đó. Tôi không cầu xin tiếng hát của mình hoàn hảo, mà cầu xin tất cả khán giả hạnh phúc trong âm nhạc của tôi.
* Có những lời nhận xét về tiếng hát của anh, anh biết mà, đúng không?
- Tôi biết chứ. Tôi không cần phải chờ nhận xét, vì hơn ai hết, mình biết mình. Người ta nói khi đã yêu, họ yêu luôn cả những cái không trọn vẹn. Còn để săm soi thì không bao giờ là đủ. Tôi không ngại vì mình lớn lên trong những lời khen tặng và cả những lời phê bình. Tôi chỉ không tiếp nhận những lời ác ý. Tôi không còn trẻ để mà không phân biệt được khi người ta muốn mình tốt lên hay có ý đồ khác, nên tôi không để bận lòng.
Nhưng hơn ai hết, tôi biết mình cần làm gì và nỗ lực như thế nào để xứng đáng với khán giả.
Hà Anh Tuấn hát "Mưa phi trường" theo phong cách sôi đông - Video: MI LY
* Có người nói họ thích Hà Anh Tuấn ngày xưa hơn, với cách hát nhẹ nhàng, lãng tử. Bây giờ có những lúc anh hát máu lửa, nhất là qua liên khúc gây tranh luận Thiên đường gọi tên - Yêu em - Cơn mưa tình yêu ở concert Sketch a Rose hồi tháng 3.
- Tôi không bao giờ giận những khán giả đó vì họ chính là những người theo mình từ những ngày đầu, họ biết những phiên bản đầu tiên của mình.
Vẫn là tôi, vẫn là một Hà Anh Tuấn, nhưng vì sao có những người đi theo mình qua các phiên bản lớn lên và già đi, còn có những người giữ chặt phiên bản đầu tiên của mình?
Hà Anh Tuấn chỉ có một. Tôi không thể thay đổi và biến hóa nhiều vai khác nhau. Thế thì đó là chuyện khác nhau giữa những người khán giả. Có người muốn ôm trọn quá khứ tươi đẹp, thấy không cần thay đổi. Có người lại luôn luôn lướt theo sự thay đổi của thời cuộc.
Tất cả đều không sai. Hà Anh Tuấn cũng không sai. Vì chúng ta đều đang sống cuộc đời của mình. Tôi không bao giờ trách những người như thế. Khi tôi ngẫm nghĩ về họ, tôi ngẫm nghĩ về những ngày xưa của mình. Sự cực đoan cũng là từ tình yêu mà ra, bỏ qua những thứ khác kể cả nó có tồn tại.
Hà Anh Tuấn thời quay MV Tháng tư là lời nói dối của em cách đây 8 năm - Ảnh: Đạo diễn CAO TRUNG HIẾU
* Nhớ Hà Anh Tuấn ngày xưa, anh có tiếc gì không?
- Tôi không tiếc gì cả. Cuộc đời tôi sống khám phá, không dự liệu gì nhiều, cởi mở để đón nhận tất cả. Ngày xưa tôi là người tính toán, bởi tôi học ban A nên nghĩ mọi thứ đều phải trong bài tính toán. Nhưng sau đó tôi nhận ra mình quá bé nhỏ so với dòng chảy số phận, dòng chảy tự nhiên. Ta không có cách nào khác, chỉ có thể thay đổi thái độ của mình để hạnh phúc.
* Có câu nói "Bao nhiêu người yêu thì bấy nhiêu kẻ ghét". Anh được yêu nhiều đến như vậy, anh có sẵn sàng với hàm lượng căm ghét ấy không?
- Tôi sẵn sàng. Khi một người ghét ai đó, họ đang mang vết thương. Người bị ghét không phải là vấn đề. Không ai hạnh phúc mà chất chứa năng lượng đó trong người. Tôi không phải người quá sùng đạo, nhưng luôn nhớ câu nói của một thiền sư rằng hãy thương những người đang ghét mình vì ghét có nghĩa là họ có nhu cầu được yêu. Họ không ghét mình, họ ghét năng lượng yêu của một nửa thế giới kia.
Nhưng cảm xúc tiêu cực bao giờ cũng phải tồn tại trong cuộc sống. Có những lúc tiêu cực nhưng nếu mình thả lỏng thì ngày mai năng lượng tích cực lại đến.
* Anh có những lúc nào rơi vào cảm xúc tiêu cực?
- Nhiều chứ, nhưng hầu như không phải do người ngoài mà do chính tôi. Có những trăn trở, những điều không được như ý, không đúng với niềm tin của mình. Nhưng tôi luôn nhớ một điều rất quan trọng là phải chấp nhận sự khác biệt, chấp nhận người khác khác mình. Cảm xúc giận hờn, ghét bỏ, hận thù đều xuất hiện từ sự sợ hãi. Khi thấy người khác khác mình, mình sợ bị bỏ rơi trong thế giới ấy rồi. Từ sợ hãi mới sinh ra ghét, hận thù.
Hãy chấp nhận sự đa dạng của thế giới, đa dạng của cuộc đời này.
Hà Anh Tuấn trong thước phim ngắn Trái tim di sản nhằm quảng bá du lịch Tràng An (Ninh Bình) - Ảnh cắt từ video
Tôi không coi thường các giải thưởng
* Anh từng biểu diễn tại lễ trao giải Làn sóng xanh, nơi luôn cập nhật xu hướng âm nhạc mới với lứa nghệ sĩ kém anh 10 - 20 tuổi. Anh tự nhận mình "già", không còn hợp với những không gian như vậy?
- Thời tôi ở trong bảng xếp hạng Làn sóng xanh thì mới hai mươi mấy tuổi, mình là ca sĩ triển vọng, nhìn lên các anh chị mà ngưỡng mộ. Còn bây giờ mình đã đi qua thời khao khát các giải thưởng như thế, nhìn các bạn ca sĩ đang sung sức và tràn đầy thanh xuân, tôi rất hạnh phúc vì đó là sự nối tiếp.
* Cách đây 6 năm anh xin phép các ban tổ chức không nhận các giải thưởng nữa. Anh có sợ bị hiểu lầm là coi thường giải thưởng?
- Tôi không coi thường đâu. Ngày xưa thèm chết đi được mà đôi khi không có, về buồn. Nhưng ở giai đoạn này trong sự nghiệp, giải thưởng làm tôi phân tán sự tập trung của mình. Tôi không còn muốn đứng trong "spotlight" của giải thưởng nữa.
Khi những đồng nghiệp được tôn vinh, đặc biệt là những người cặm cụi cống hiến thầm lặng, cống hiến thực sự, không màng đến truyền thông và số liệu, hay những người trong trường nhạc…, tôi rất trân trọng, tôi nghĩ đó mới là định nghĩa chính xác của sự cống hiến.
Hà Anh Tuấn, Đen Vâu, Phan Mạnh Quỳnh trồng rừng ở Vườn quốc gia Cúc Phương
