Nhiều tình nguyện viên thuộc Câu lạc bộ Sài Gòn Xanh mặc đồ bảo hộ vớt rác trên kênh Hy Vọng (phường 15, quận Tân Bình) vào ngày 1-3 - Ảnh: NGỌC KHẢI
Các bạn ấy thường cười, nói vui: "Công việc của tôi là ngửi mùi hôi thối để mong mai này mọi người được hít thở không khí trong lành hơn".
Nhưng việc giữ gìn môi trường của thế hệ trẻ đâu chỉ được đo bằng việc bao nhiêu lần dầm mình trong bùn rác. Nó cần bắt đầu từ thay đổi trong lối sống hằng ngày, từ những thói quen nhỏ bé nhưng bền bỉ.
Tôi đã chứng kiến, qua hàng chục buổi trò chuyện với học sinh, sinh viên, công nhân và cả cán bộ văn phòng, rằng niềm yêu thiên nhiên có thể được khơi dậy không chỉ bằng những chuyến đi vớt rác, mà bằng việc thay đổi cách chúng ta sống mỗi ngày.
Khơi nguồn từ những trải nghiệm trực tiếp
Tôi thường được mời chia sẻ ở các trường học về
Anh Đỗ Phương Nam - tình nguyện viên thuộc Câu lạc bộ Sài Gòn Xanh - tham gia vớt rác trên kênh Hy Vọng vào ngày 1-3 - Ảnh: NGỌC KHẢI
Thứ hai là cơ chế khuyến khích. Tôi từng thấy nhiều khu phố đặt thùng rác tái chế và có phần thưởng nhỏ cho hộ gia đình phân loại tốt. Những mô hình như vậy nhân rộng sẽ làm cho việc bảo vệ môi trường trở nên gần gũi, không còn khái niệm "ai đó làm", mà "chính tôi làm".
Thứ ba là sự đồng hành của chính quyền và doanh nghiệp. Nếu Nhà nước kiên quyết triển khai quy định phân loại rác tại nguồn theo Luật Bảo vệ môi trường, đồng thời có hệ thống thu gom - xử lý đồng bộ thì thói quen của người dân sẽ hình thành. Nếu doanh nghiệp đồng hành bằng cách giảm nhựa trong bao bì, khuyến khích khách hàng tái sử dụng thì thông điệp "sống xanh" sẽ có sức lan tỏa mạnh mẽ.
Thứ tư là truyền thông sáng tạo. Tôi từng chứng kiến những bạn trẻ biến việc nhặt rác thành những "thử thách 7 ngày sống xanh" trên mạng xã hội. Khi môi trường được đưa vào đời sống số bằng sự vui tươi, gần gũi thì tình yêu môi trường không còn khô cứng, mà trở thành một phần của lối sống trẻ trung.
Điều cuối cùng tôi muốn nói: việc bảo vệ môi trường không thể phó thác cho chuyên gia, cho chính quyền, cho phong trào. Nó phải bắt đầu từ chính mỗi người trẻ. Nếu bạn không thay đổi thì những dòng kênh vẫn tiếp tục đen ngòm. Nếu bạn thay đổi thì ít nhất bạn đã cứu được một phần trái đất ngay trong căn bếp của mình.
Mỗi người chỉ có một đời sống. Chúng ta có thể chọn sống như thể môi trường là chuyện của ai đó, hoặc chọn sống như thể trái đất là ngôi nhà thật sự. Với tôi, mỗi lần đi nói chuyện với sinh viên, công nhân, mỗi lần nhìn thấy ánh mắt các em sáng lên khi hiểu ra giá trị của việc phân loại rác, tôi lại tin tình yêu môi trường có thể được gieo mầm. Và khi mầm ấy được nuôi dưỡng bằng lối sống xanh, bằng sự kiên trì thì ngày mai chúng ta sẽ không còn phải dầm mình dưới kênh rạch hôi thối nữa.
Bởi vì lúc đó tình yêu môi trường đã nở hoa ngay trong cách chúng ta sống mỗi ngày.
Bạn đọc muốn viết bài cho chuyên trang "Cùng luận bàn", xin gửi về địa chỉ email: [email protected]. Những bài viết đạt chất lượng sẽ được chọn đăng trên Tuổi Trẻ Online. Cảm ơn.
Vớt 4 tấn rác trên kênh Chiến Lược ở quận Bình Tân sau phản ánh của Tuổi Trẻ
